Nýlistasafnið var stofnað í þeim tilgangi að varðveita íslenska samtímalistasögu, með því að safna verkum eftir höfunda þá nefndrar „nýlistar“ sem opinberar listastofnanir sýndu ekki áhuga. Listaverkaeignin byggir á gjöfum listamanna og aðstandenda þeirra. Fjölmörg verk eftir marga af þekktustu listamönnum Íslands í dag hefðu að líkindum glatast ef Nýlistasafnið hefði ekki komið til sögunnar. Markviss söfnun á upphafsárum safnsins og frameftir hefur skilað sér í safneign sem telur um og yfir 2.000 þúsund verk.
Safneign Nýló geymir því einstæðan hluta íslenskrar listasögu allt frá 1952 og á sér enga líka hérlendis. Meðal merkilegra verka má nefna stærsta safn verka eftir Dieter Roth á Íslandi og þ.m.t. mjög stórt safn bókverka eftir hann, verk ýmissa stofnfélaga SÚM hópsins, verk yfir 60 erlendra listamanna sem hafa komið mjög við sögu myndlistar frá 1960, og síðast en ekki síst verk listamanna sem saman mynda fulltrúaráð Nýlistasafnsins, sem hafa mótað íslenska myndlistarsögu frá 1965.
Þess má einnig geta að flest verk og gögn sem geymd voru í Gallerí SÚM eru nú í vörslu Nýlistasafnsins, auk fjölda annarra gagna um sýningastarfsemi listamanna í gegnum tíðina. Af þessu má ljóst vera að menningarverðmæti safneignar Nýlistasafnins eru umtalsverð og ómetanlegt rannsóknarefni fyrir listfræðinga og án hennar væri listasaga Íslands ófullkomin og skekkt.
Listamenn sem gefið hafa verk í safneign Nýló eru meðal annars Alison Knowles, Arna Óttarsdóttir, Ásta Ólafsdóttir, Ben Vautier, Birgir Andrésson, Bjarni H. Þórarinsson, Carsten Höller, Dieter Roth, Dorothy Iannone, Douwe Jan Bakker, Egill Sæbjörnsson, Finnbogi Pétursson, Franz Graf, Geoffrey Hendricks, Henriette van Egten, Hildigunnur Birgisdóttir, Hildur Hákonardóttir, Hreinn Friðfinnsson, Jan Voss, John Armleder, Joseph Beuys, Kees Visser, Kristján Guðmundsson, Lina Lapelyte, Magnús Pálsson, Margrét Blöndal, Matthew Barney, Meredith Monk, Muriel Magenta, Myriam Bat-Yosef, Níels Hafstein, Ólafur Lárusson, Ragna Hermannsdóttir, Ragnar Kjartansson, Richard Long, Robert Filiou, Róska, Rúna Þorkelsdóttir, Rúrí, Sigurður Guðmundsson, Steina Vasulka, Steinunn Gunnlaugsdóttir, Gjörningaklúbburinn, Thomas Hirschhorn, Þorvaldur Þorsteinsson og margir fleiri.
Eitt af markmiðum Nýlistasafnsins er a halda utan um sögu Nýlistasafnsins og búa um verkaeign þess og heimildir til framtíðar, að koma upplýsingum á stafrænt form, bregðast við aukinni kröfu fræðimanna og almennings um aðgengi að listfræðilegum heimildum, -gögnum og listaverkum, auk þátttöku í skilvirkri, opinni og aðgengilegri fræðslu- og rannsóknarmiðlun á íslenskri samtímamyndlist í samvinnu við önnur söfn og menntastofnannir.
Nýlistasafnið hefur að markmiði að viðhalda og styrkja hlutverk safnsins bæði hér innanlands sem og í samstarfi við erlendar stofnanir og listsjóði og auðvelda aðgengi erlendra aðila að íslenskri samtímalistasögu. Safnið stefnir á að styrkja hlutverk sitt enn frekar sem söfnunaraðila verka sem aðrar stofnanir hafa síður tök á að safna, s.s. verka úr forgengilegum efnum, gjörningum, myndbandsverkum og bókverkum og miðla þeirri sérstöðu til almennings.
Safneignin er þekkt erlendis og til Nýlistasafnsins leita erlend og innlend söfn, gallerí og stofnanir til að fá lánuð verk úr eigu þess og/eða til fá aðgang að upplýsingum um ákveðin verk og listamenn. Nú þegar aðgengi að heimildum um verkaeignina er komið í endanlegt horf, hefur áhugi og ásókn að sama skapi aukist og vænta má enn meiri aukningar.
Nýlistasafnið hefur getið sér gott orð fyrir að eiga stóran þátt í þróun nútímamyndlistar á Íslandi. Liður í því að gera safneignina aðgengilega er útgáfan Catalogue Raisonné, sem er innanhúsrit og inniheldur upplýsingar um safneignina, sem og þáttaka safnsins í Sarpi, miðlægum gagnagrunni yfir 50 safna á Íslandi. Vefurinn hefur það hlutverk að veita almenningi aðgang að safnkosti aðildarsafnanna og stuðla þannig að þekkingu á íslenskum menningararfi, með það fyrir sjónum að geta í framtíðinni veitt heildaryfirlit yfir safnmuni landsins.
